Wednesday, September 22, 2021

Ռեսուրսաապահովվածություն


Ռեսուրսաապահովվածությունը մի ցուցանիշ է, որով որոշում են, թե որևէ երկիր, շրջան, ձեռնարկություն ինչպես ապահովել բնական ռեսուրսների տարբեր տեսակներով օրինակ, ոռոգման ջրով, անտաոափայտով նավթի ու գազի հանքատեսակների պարշարներով։ Հանքային ռեսուրսների սպառման վտանգը մասնագետներին դրդում է պարբերաբար գնահատել դրանց արդեն օգտագործված և դեռևս պահպանվող չափերը ինչպես որևէ երկրում, այնպես էլ ամբողջությամբ աշխարհում: Երկրների, տարածաշրջանի կամ ընդհանրապես ամբողջ աշխարհի սպառվող ռեսուրսի տվյալ տեսակի ապահովվածությունը գնահատելու նպատակով օգտվում են ռեսուրսաապահովվածության ցուցանիշից: Այն հաշվում են երկու եղանակով: 

1. Երկրում ռեսուրսի տվյալ տեսակի հաշվարկված պաշարները բաժանում են այդ նույն տարածքի բնակչության թվին, ստանալով, թե մեկ շնչին միջին հաշվով տվյալ ռեսուրսից որքան է բաժին ընկնում:
Բնականաբար դա չի նշանակում, որ յուրաքանչյուր մարդ այդ տարածքում ունի տվյալ ռեսուրսի որոշված քանակը, սակայն համեմատություններ իրականացնելիս, դա բավական լավ ցուցանիշ է՝ հասկանալու, թե ո՞ր տարածքի բնակչությունն է ավելի ապահովված ռեսուրսի տվյալ տեսակով:

Ռշունչ = Պաշարներ/Բնակչություն (տ/մարդ)

2. Երկրում ռեսուրսի տվյալ տեսակի հաշվարկված պաշարները բաժանում են տվյալ պահին շահագործվող պաշարների տարեկան քանակին՝ ստանալով, թե քանի տարի կբավարարի տվյալ ռեսուրսը, եթե շարունակվի սպառվել ներկա ծավալով: Այս ցուցանիշն իր հերթին թույլ է տալիս երկրներին պլանավորել իրենց տնտեսությունը և հաշվարկել իրենց քայլերը ապագայում, երբ տվյալ ռեսուրսը կսպառվի:

Ռտարի = Պաշարներ/ Արդյունահանում (տարիներ) 

Հանքային, հատկապես վառելիքային, ռեսուրսների մի քանի տասնամյակում սպառման հեռանկարն այնքան էլ վտանգավոր չէ, որովհետև ցամաքում և հատկապես օվկիանոսի հատակում անընդհատ հայտնաբերվում են նոր հանքավայրեր, սակայն վաղ թե ուշ մարդկությունը անցում է կատարելու անսպառ ռեսուրսների լիարժեք օգտագործմանը:

No comments:

Post a Comment

Many developing countries place a lot of importance on tourism

Many developing countries place a significant emphasis on tourism as an important sector for economic growth and development. Tourism can br...