Միջազգային մարդասիրական իրավունք

 Առաջադրանք

1․ Ի՞նչ ճյուղերի է բաժանվում Միջազգային մարդասիրական իրավունքը /ՄՄԻ/։

ՄՄԻ-ն այն իրավունքն է, որը կարգավորում է պատերազմի ժամանակ գործող վարքականոնները կամ պատերազմի իրավունքը։ Այն միջազգային իրավունքի այն ճյուղն է, որը ձգտում է սահմանափակել զինված ընդհարման ազդեցությունը՝ պաշտպանելով այն անձանց, ովքեր չեն մասնակցում ռազմական գործողություններին և սահմանափակելով ու կարգավորելով կոմբատանտների համար հասանելի պատերազմի միջոցներն ու մեթոդները։ ՄՄԻ-ն ոգեշնչված է մարդասիրության նկատառումներով և մարդկային տառապանքի մեղմացմամբ։ «Այն ներառում է մի շարք կանոններ՝ ստեղծված պայմանագրի կամ սովորույթի հիման վրա, որոնց նպատակն է պաշտպանել անձանց և գույքը/օբյեկտները», որոնք վնասվում են կամ կարող են վնասվել զինված ընդհարման հետևանքով, և սահմանափակում է ընդհարման կողմերի իրավունքը օգտագործել պատերազմի մեթոդներ ու միջոցներ ըստ իրենց ընտրության։ Այն ներառում է․ «Ժնևյան կոնվենցիաները, Հաագայի կոնվենցիաները, ինչպես նաև հաջորդող պայմանագրերը, նախադեպային իրավունքը և միջազգային սովորութային իրավունքը»: Այն սահմանում է հակամարտող ազգերի, չեզոք ազգերի և պատերազմի մեջ գտնվեղ անհատների վարքագիծն ու պատասխանատվությունը՝ միմյանց և պաշտպանված անձանց նկատմամբ՝ հիմնականում ոչ կոմբատանտների։ Այն մշակվել է մարդասիրական մտահոգությունների և ռազմական անհրաժեշտության միջև հավասարակշռությունը պահպանելու համար և ենթարկել է պատերազմը օրենքի գերակայությանը՝ սահմանափակելով դրա կործանարար ազդեցությունը և մեղմացնելով մարդկային տառապանքը:

2․ Ուսումնասիրե՛ք «1949թ․ օգոստոսի 12-ի Ժնևի կոնվենցիան պատերազմի ժամանակ քաղաքացիական բնակչության պաշտպանության մասին»  և  «1949թ․ օգոստոսի 12-ի Ժնևի կոնվենցիան ռազմագերիների հետ վարվելակերպի մասին Հաագայի կոնվենցիա» փաստաթղթերը և վերլուծե՛ք բլոգներում /բլոգային աշխատանք/․

Ժնևի կոնվենցիան կենտրոնացել է խաղաղ բնակչության և այն անձանց պաշտպանության վրա, ովքեր այլևս չեն մասնակցում զինված հակամարտությանը։ Որպես Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հետևանք՝ բոլոր չորս կոնվենցիաները վերանայվեցին՝ հիմք ընդունելով նախկին վերանայումները և 1907 թվականի Հաագայի որոշ կոնվենցիաները, և վերընդունվեցին միջազգային համայնքի կողմից 1949 թվականին։ Հետագա կոնֆերանսներն ավելացրեցին պատերազմի որոշ մեթոդները արգելող և քաղաքացիական պատերազմների հարցերին վերաբերող դրույթներ։

1949 թվականին Ժնևի առաջին 3 կոնվենցիաները վերանայվեցին, ընդլայնվեցին և փոխարինվեցին, ավելացավ չորրորդ կոնվենցիան։

Ժնևյան կոնվենցիաները միջազգային զինված ընդհարումների ժամանակ նախատեսում են հետևյալ չորս կատեգորիայի անձանց պաշտպանության ու նրանց նկատմամբ վարվելակերպի իրավական հիմքերը.

• գործող բանակներում վիրավորներ, հիվանդներ,
• ծովային զինված ուժերում վիրավորված, հիվանդ և նավաբեկյալ անդամներ,
• ռազմագերիներ,
• քաղաքացիական բնակչություն, այդ թվում՝ օկուպացված տարածքներում:

Այսօր կոնվենցիաներն ու լրացուցիչ արձանագրությունները ստացել են ունիվերսալ մասնակցություն 194 կողմերից։ Սա նշանակում է, որ նրանք տարածվում են գրեթե բոլոր միջազգային ընդհարումների նկատմամբ: Լրացուցիչ արձանագրությունները, այնուամենայնիվ, դեռևս լայն հավանության չեն արժանացել, քանի որ ԱՄՆ-ը և մի քանի այլ կարևոր ռազմական ուժեր դեռևս դրանց կողմեր չեն։