Քիմիա

1․ Բնութագրել ձեր ընտրած տարրը ըստ հետևյալ սխեմայի:

1) Քիմիական տարրի նշանը Mn

2) Կարգաթիվը 25 , միջուկի լիցքը +25 

3) Հարաբերական ատոմային զանգվածը 55

4) Մեկ ատոմի զանգվածը (գ) 55*1,66*10-27կգ=91,3*10-27կգ=913*10-25կգ

5) Դիրքը` պարբերական համակարգ 4-րդ, խումբը 7, ենթախումբը գլխավոր

6)  Ատոմի բաղադրությունը՝ 25 պրոտոն, 30նեյտրոն, 25 էլեկտրոն

7) էլեկտրոնային թաղանթի կառուցվածքը 2/8/8/7

8) Ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ 0, -1

2. Հավաքել տեղեկություններ այդ տարրի մասին՝ տարածվածությունը, հատկությունները, որ նյութերի բաղադրության մեջ է մտնում այդ տարրը, այդ նյութերի կիրառումը:

Ֆիզիկական հատկություն 

Մանգանը սպիտակ, արծաթափայլ, փխրուն մետաղ է, հալման ջերմաստիճանը՝ 1245 °C, եռմանը՝ 2150 °C, խտությունը՝ 7200-7400 կգ/մ³, առաջացնում է 4 պոլիմորֆ ձևափոխություն։

Քիմիապես ակտիվ է, միացություններում ցուցաբերում է +2-ից +7 օքսիդացման աստիճաններ։

քիմիական հատկություն կիրառություն

Տաքացնելիս միանում է ոչ մետաղներին, թթվածնի հետ առաջացնում է օքսիդների խառնուրդներ, ծծմբի հետ՝ սուլֆիդներ (MnS, MnS₂), ազոտի հետ՝ նիարիդներ (Mn₃N, MnN₂, Mn₃N₂), ածխածնի հետ՝ կարբիդներ (Mn₂₃C₆, Мп₇С₃, Мn₃S_б), ֆոսֆորի հետ՝ ֆոսֆիդներ (Mn₂P, ΜnΡ)։ Մանգանի (II) օքսիդը՝ ΜnΟ, մոխրականաչ փոշի է, ջրում և ալկալիներում չի լուծվում։ Լուծվում է թթուներում։ Օդում օքսիդանում է։ Նրա հիդրատը՝ Мп(ОН)₂, սպիտակ նստվածք է, օդում օքսիդանում է և դառնում գորշագույն։ Թույլ հիմք է, աղերը բաց վարդագույն են։ Μn₂O₃ սև, ամորֆ փոշի է, բնության մեջ առաջացնում է բրաունիա միներալը։ Մանգանի միացություններից ամենակայունը երկօքսիդն է ΜnO₂, որը ջրում անլուծելի, սև փոշի է։ Ռեակցիաներում օքսիդիչ է (H₂O₂-ի, HCl-ի և այլնի հետ) կամ վերականգնիչ (ΚΝՕ₃-Κ КClO₃-ի հետ միահալելիս)։ Նրա հիդրատը՝ Мп(ОН)₄ գորշագույն նստվածք է, լուծվում է ալկալիներում և ուժեղ թթուներում (ամֆոտեր է)։

կիրառություն

Մանգանը հիմնականում օգտագործվում է սև մետալուրգիայում. արտադրվող յուրաքանչյուր տոննա պողպատի համար ծախսվում է 8-9 կգ մանգան։ Սովորաբար օգտագործում են ֆեռոմանգանական համաձուլվածքը (70-80 % մանգան), որն ստանում են դոմնային վառարանում։

Քիչ լեգիրացված կառուցվածքային և ռելսային պողպատը պարունակում է 0,9-1,6 %, բարձր լեգիրացվածը (մաշվածադիմացկուն)՝ 15% մանգան։ ԽՍՀՄ-ում արտադրվում է նիկել չպարունակող, չժանգոտվող պողպատ (15% Μn և 14% Cr)։

Մեխանիկական և քիմիական կայունությամբ աչքի են ընկնում մանգանի համաձուլվածքները պղնձի հետ։ Մանգանի, ալյումինի, մագնեզիումի համաձուլվածքների մըշտական բաղադրիչն է։ Մանգանի միացություններն օգտագործվում են ապակու, խեցեղենի, ներկարարական, տպագրական արդյունաբերություններում, գալվանական էլեմենտներ պատրաստելու համար, գյուղատնտեսության և բժշկության մեջ։

 3. Ձեր  շրջապատում կամ կենցաղում ընտրել և գրել մարմինների,խառնուրդների,  նյութերի անվանումները: Բաժանել մարմինների և նյութերի`

մարմին                           նյութ

մահճակալ                       փայտ, երկաթ

դուռ                                  փայտ, երկաթ, ապակի, պլաստմաս

լուսամուտ                      փայտ, ապակի, պլաստմաս

դաշնամուր                     փայտ, երկաթ

սեղան                             փայտ, ապակի, երկաթ, պլաստմաս