Օսմանյան կայսրության և Իրանի արդիականացման փորձերը

Օսմանյան կայսրության և Իրանի արդիականացման փորձերը

Ներկայացնել Օսմանյան կայսրությունում   18-րդ դարի երկրորդ կեսից մինչև 20-րդ դարի սկզբում տեղի ունեցող իրադարձությունների ժամանակագրությունը, ամփոփել տեղի ունեցած փոփոխությունները 10 նախադասությամբ:/Համաշխարհային պատմություն, 8-րդ դասարան, էջ 49-51,էջ 119-122/:

1828-1829 ռուս-թուրքական պատերազմում Օսմանյան կայսրությունը պարտվեց և ճանաչեց Հունաստանի անկախություն
1853 թվականին Ռուսաստանը պատերազմ սկսեց Օսմանյան կայսրության դեմ։ Սկսեց Ղրիմի պատերազմը։
1856 թվականին Օսմանյան կայսրությունը հաղթանակ է տանում Ռուսաստանի նկատմամբ
1876 թվականին գահ բարձրացավ Աբդուլ Համիդ II-ը
1876 թվականնին ընդունվեց սահմանադրությունը և ընդունվեց խորհրդարան
1878 թվականին Համիդը ցրեց խորհրդարանը և հաստատեց իր միանձնյա կառավարման բռնատիրական համակարգը
1908 թվականին երիտթուրքերը կատարեցին հեղաշրջում և վերականգնվեց սահմանադրությունը։


Քանի որ Օսմանյան կայսրությունում շատ էին պարտությունները, նրանք ստիպված էին բարեփոխումներ իրականացնել։ Մոդերնիզացրեցին պետությունը, որը կոչվեց Թանզիմաթ։ Օսմանյան բանակը դարձավ ավելի ուժեղ։ Կայսրությունը դաշինք կնքեց Գերմանիայի հետ 20-րդ դարում։ Այդ ժամանակ երկրի ներսում նույնպես վատ իրավիճակ էր։ Արաբական տարածքներիում ապստամբություններ սկսեցին։ Այս ժամանակ Օսմանյան կայսրությունը որոշեց ազատվել քրիստոնիա փոքրամասնություններից և կազմակերպեց հայերի, ասորիների և պոնտական հույների ցեղասպանությունները։

Ներկայացնել Իրանում տեղի ունեցող իրադարձությունների 18-րդ դարի սկզբից մինչև 20-րդ դարի սկզբում տեղի ունեցող իրադարձությունների ժամանակագրությունը, ամփոփել տեղի ունեցած փոփոխությունները 10 նախադասությամբ:/Համաշխարհային պատմություն, 8-րդ դասարան, էջ 51-53, էջ 122-124/:

1905 թվականին Թեհրանում իշխանությունների դեմ տարերայնորեն ծագեցին զանգվածային ընդվզումներ։
1911 թվականին Ռուսաստանը գրավեց հյուսիսային Իրանը և հեռացրեց առաջադեմ ուժերին, իշխանությունը հանձնելով շահի կողմնակիցներին։

Քանի որ Իրանը շատ հաղթանակներ տարավ, սրվեցին Իրանի և Անգլիայի հարաբերությունները։ 1841 թվականին ստորագրված առևտրակայան պայմանագիրը։ Դրա շնորհիվ հաստատվեց անգլիացիների հսկողությունը Իրանի տնտեսութան վրա։ Անգլիան և Ռուսաստանը օգտվեցին Իրանի թուլությունից։ Իրանը սկզբում վարում էր պատերազմական քաղաքականություն, բայց վատ հետևանքներ ունենալով ուղղակի տրվեց օտար ուժերին։

Տալ «արդիականություն», «սահմանադրություն» հասկացությունների բացատրությունը:

Արդիականություն-Արդիական լինելը, արդի՝ այժմյան դարաշրջանը, հասարակական կյանքի այժմյան դարաշրջանի էությունը՝ ոգին:

սահմանադրություն-Սահմանադրությունը պետության հիմնական օրենքն է, որը սահմանում է նրա պետական կառուցվածքը, կառավարման և իշխանության մարմինների համակարգը, նրանց իրավասությունները և ձևավորման կարգը, ընտրական համակարգը, քաղաքացիական իրավունքները և ազատությունը, ինչպես նաև դատական համակարգը։ 

Համեմատել Թուրքիայի և Իրանի արդիականացման գործընթացը:

Այդ ժամանակ Իրանում ավելի հեշտ էր, որովհետև նրանք անընդհատ հաղթում էին, սիկ Օսմանյան կայսրությունում շատ էին պարտությունները։ Նրանք ստիպված եղան շատ հողեր հանձնել։ Ամենավատն այն է, որ Օսմանյան կայսրությունում որոշեցին ազատվել քրիստոնիա փոքրամասնություններից և կազմակերպեցլ հայերի, ասորիների և պոնտական հույների ցեղասպանությունները։

Աղբյուրները՝ Համաշխարհային պատմություն, 8-րդ դասարան,  էջ 119-124, համացանց: