Մարդու իրավունքների սահմանափակումը Աֆղանստանում

Զինված հակամարտություն

Ըստ ՄԱԿ -ի հունվարի 1 -ից սեպտեմբերի 30 -ն ընկած ժամանակահատվածում Աֆղանստանում 2,177 խաղաղ բնակիչ է զոհվել, 3,822 -ը `վիրավորվել: Մայիսին մայրաքաղաք Քաբուլից դեպի արևմուտք գտնվող Դաշտ-է-Բարչի թաղամասում գտնվող ծննդատունը հարձակման էր ենթարկվել զինված անձանց կողմից: Նրանք սպանել են 24 մարդու, այդ թվում ՝ նորածին երեխաների, հղիների և բուժաշխատողների: Ոչ մի խմբավորում չի ստանձնել հարձակման պատասխանատվությունը:

Երեխաները շարունակում են հավաքագրվել մարտական ​​գործողությունների համար, մասնավորապես ՝ զինված խմբավորումների և Աֆղանստանի կառավարամետ աշխարհազորայինների և տեղական ոստիկանության համար: UNAMA- ի տվյալներով ՝ Աֆղանստանը շարունակում է մնալ «երեխաների համար աշխարհի ամենավտանգավոր երկրներից մեկը»:

Առողջության իրավունք

Աֆղանստանի առողջապահության ենթակառուցվածքը գերհագեցած էր, երբ COVID-19- ը տարածվեց ամբողջ երկրում: Ընդհանուր առմամբ գրանցվել է 52,011 դեպք և 2,237 մահ, ինչը գրեթե հաստատ չի ներկայացնում երկրում վարակի իրական մասշտաբը: Աֆղանստանի նահանգների մեծ մասում հնարավոր չէ COVID-19 թեստ հանձնել, և նմուշները տեղափոխվում են մայրաքաղաք: Կարանտինի ժամանակ շատ դեպքեր են գրանցվել, երբ աղքատները չեն ընդգրկվել հաց բաժանելու ցուցակներում, քանի որ համայնքի մզկիթի անդամներ չեն, մինչդեռ համեմատաբար ավելի լավ վիճակում գտնվողները հաց են ստացել:

Ներքին տեղահանված անձինք, ովքեր արդեն ապրում էին անորոշ պայմաններում համաճարակից առաջ, առանձնակի դժվարությունների հանդիպեցին առողջապահական ծառայություններից և հիմնական հարմարություններից օգտվելու հարցում: Ամբողջ երկրում աղքատության մեջ ապրող մարդկանց թիվը մնաց բարձր ՝ բնակչության 55% -ը, և կանխատեսվում էր, որ այս ցուցանիշը կաճի ՝ համաճարակի հետևանքով առաջացած տնտեսական դանդաղեցման պատճառով:

Փախստականներ և ներքին տեղահանված անձինք

Իրանը, Պակիստանը, Թուրքիան և ԵՄ երկրները շարունակում էին վերադարձնել միգրանտներին և ապաստան հայցողներին: Այս վերադարձները, որոնք համաճարակի ընթացքում որոշ ժամանակ դանդաղեցին, տագնապալի էին Աֆղանստանում առողջապահական վիճակի, անդադար հակամարտության և աղքատության բարձր մակարդակի ֆոնին:

Իրանի իշխանությունները հունվարի 1 -ից հոկտեմբերի 31 -ն ընկած ժամանակահատվածում բռնի ուժով վերադարձրեցին գրեթե 700,000 մարդու: Իրանի սահմանապահ ուժերը պատասխանատու էին նաև աֆղան միգրանտների վրա հարձակումների համար, ներառյալ մայիսին խոշտանգումների և խեղդվելու դեպքերը և հունիսին ներգաղթյալներ տեղափոխող մեքենայի հրկիզման դեպքերը: Հարձակումները հետաքննություն չեն անցել, և հանցագործների դեմ որևէ գործողություն չի ձեռնարկվել:

Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության տվյալներով ՝ 2020 թվականին Աֆղանստանում ներքին տեղահանվածների թիվը կազմել է 4 միլիոն մարդ, ինչը 2016 թվականին աճել է 1,2 միլիոնից: Այս ամբողջ ընթացքում ներքին տեղահանվածները գոյատևման եզրին էին խիտ բնակեցված ճամբարներում ապրող և մաքուր ջրի, առողջապահության և աշխատանքի տեղավորման մշտական ​​դժվարությունների առջև կանգնած: Նրանց վիճակը ավելի վատթարացավ COVID-19 համաճարակի արդյունքում:

Կանանց և աղջիկների իրավունքները

Կանայք և աղջիկները շարունակում էին բախվել գենդերային խտրականության և բռնության Աֆղանստանում, հատկապես Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում, որտեղ նրանց իրավունքները ոտնահարվում էին անպատիժ և բռնի «պատիժներ» էին կիրառվում զինված խմբի կողմից իսլամական օրենքի նկատմամբ խախտումների համար:

Կանանց և աղջիկների նկատմամբ բռնությունը քրոնիկորեն քիչ է լուսաբանվել, կանայք հաճախ վախենում են հաշվեհարդարից և վստահություն չունեն իշխանությունների նկատմամբ, եթե նրանք հանդես գան: Աֆղանստանի մարդու իրավունքների անկախ հանձնաժողովի տվյալներով, տարվա ընթացքում սպանության ավելի քան 100 դեպք է գրանցվել: Արդյունքում ՝ ծեծի, սպանությունների, խոշտանգումների և այլ վատ վերաբերմունքի և մարմնական պատիժների հեղինակների համար համատարած անպատժելիություն կար:

Կանանց մասնակցությունը կառավարությանը

Կանանց մասնակցությունը կառավարությունում մնաց սահմանափակ, չնայած 2000 թվականից ի վեր կանանց իրավիճակի որոշ կարևոր բարելավումներին: Մարզային և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում կանանց մասնակցությունը մնաց հիմնականում սահմանափակ, հատկապես սոցիալական պաշտպանության և կրթության ոլորտներում: Կառավարությունում գործող մի քանի կանայք ենթարկվեցին ահաբեկման, հետապնդումների և խտրականության: Նրանք չեն կարողացել գրասենյակներ մուտք գործել տղամարդ գործընկերների հետ հավասար պայմաններում: Կանայք հետագայում զրկվեցին որոշումներ կայացնելու համար համապատասխան հնարավորություններից, իսկ պետական ​​գրասենյակներում աշխատելիս նրանց հանդիպած հարձակումները հազվադեպ հետաքննության ենթարկվեցին, իսկ հանցագործները անպատիժ մնացին:

Երեխաների իրավունքները

Երեխաները շարունակում էին ենթարկվել ոտնձգությունների: Չնայած երեխաների նկատմամբ սեռական ոտնձգությունների հրապարակայնացմանը իշխանությունները քիչ ջանքեր գործադրեցին անպատժելիությանը վերջ տալու և հանցագործներին պատասխանատվության ենթարկելու համար:

Երեխաները չունեին համապատասխան հնարավորություններ որակյալ կրթության իրենց իրավունքները հետապնդելու համար: ՅՈւՆԻՍԵՖ -ի տվյալներով, ավելի քան 2 միլիոն աղջիկ մնացել է դպրոցից դուրս, իսկ կառավարության տվյալներով ՝ երկրի շուրջ 7000 դպրոց շենք չունի: Մեծ թվով երեխաներ շարունակում էին ճնշվել հարկադիր աշխատանքի և մուրացկանության համար:

Արտահայտման, միավորման և հավաքների ազատությունները

Լրագրողների, ԶԼՄ -ների աշխատակիցների և ակտիվիստների համար պայմաններն ավելի դժվարացան ՝ անապահովության աճի և ակտիվիստների, լրագրողների և չափավոր կրոնական գիտնականների նպատակային սպանությունների պատճառով: Լրագրողները մտահոգություն հայտնեցին տեղեկատվության հասանելիության բացակայության վերաբերյալ և զինված խմբերի հարձակումներից համապատասխան պաշտպանություն չստացան: Կառավարությունը ներկայացրեց նախագիծ, որը լրացուցիչ սահմանափակումներ կսահմաներ խոսքի ազատության վրա: 

Խորհրդարանում շարունակվում էին քննարկումները հասարակական հավաքների, գործադուլների և ցույցերի մասին օրինագծի վերաբերյալ, որն ընդունվելու դեպքում էապես կսահմանափակեր խաղաղ հավաքների ազատության իրավունքը:

Իրավապաշտպաններ

Ակտիվիստների, իրավապաշտպանների և լրագրողների դեմ հարձակումներն ու նպատակային սպանությունները շատացան: Իրավապաշտպանները շարունակում էին հարձակման ենթարկվել ՝ ենթարկվելով ահաբեկումների, բռնությունների և սպանությունների: Մարտին Հելմանդ նահանգի պետական ​​պաշտոնյաները ֆիզիկական բռնության են ենթարկել իրավապաշտպաններին, ովքեր ենթադրաբար կոռուպցիա էին հայտարարել: Նրանք վնասվածքների համար հիվանդանոցային բուժման կարիք ունեին: Մայիսին Քաբուլ նահանգում անհայտ զինված անձինք հարձակվել և վիրավորվել էին քաղաքացիական հասարակության համատեղ աշխատանքային խմբի օգնական Մուհամեդ Իբրահիմ Էբրատին: Հետագայում նա մահացել է ստացած վնասվածքներից: Հունիսին Քաբուլում իրենց մեքենայի վրա հարձակման հետևանքով զոհվեցին AIHRC- ի երկու աշխատակիցներ։

Աղբյուրը՝ Աֆղանստան