Միջազգային իրավունքը պետությունների միջև ընդունված վարքագծի կանոնների ամբողջությունն է։ Տարբերվում է ազգային իրավական համակարգերից նրանով, որ միջազգային իրավունքը կապ չունի ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հետ, փոխարենը՝ վերահսկում է կազմակերպությունների և պետությունների հարաբերությունները։ Միջազգային իրավունքը կոչված է ապահովելու պետական և հասարակական հարաբերությունների կայունությունը։ Դրա ծագման գլխավոր նախադրյալը ոչ թե պետության կամքն է, այլև մարդկության նյութական և հոգևոր պահանջմունքների բավարարման անհրաժեշտությունը։ Միջազգային իրավունքը անմիջական կապվածություն ունի իրավագիտության, հասարակագիտության և միջազգային հարաբերությունների բնագավառների վրա։ Միջազգային իրավունքի մեջ առանձնանում են երեք հիմնական ուղղություններ․
- Միջազգային հանրային իրավունք
- Միջազգային մասնավոր իրավունք
- Ներազգային իրավունք՝ իրավական նորմ, որը կարգավորում է միջպետական հարաբերությունները։
Տարածքային ամբողջականությունը Միջազգային իրավունքի սկզբունք է, որի համաձայն պետության տարածքը մեկ այլ պետության կողմից ռազմական ուժի սպառնալիքի, կամ այլ ոտնձգության դեպքում հանդիսանում է անձեռնմխելի։
Տարածքային ամբողջականության սկզբունքն առաջին անգամ հաստատվել է ՄԱԿ-ի կանոնադրության 4-րդ հոդվածով և հետագայում զարգացում է ստացել Միջազգային անվտանգության ամրապնդման մասին հռչակագրում։ Հռչակագրում նշվել է ուժի կիրառման արդյունքում ռազմական օկուպացիայի անթույլատրելիության մասին, ինչպես նաև ուժային գործողությունների անթույլատրելիությունը, որոնք այլ պետության տարածքը զավթելու նպատակ ունեն։
Ազգերի ինքնորոշման իրավունքի և տարածքային ամբողջականության սկզբունքների միջև կա որոշակի հակասություն։
Համաձայն Միջազգային իրավունքի սկզբունքների մասին հռչակագրի «Յուրաքանչյուր պետություն պետք է ձեռնպահ մնա ցանկացած գործողությունից, որը ուղղված է ցանկացած այլ պետության կամ երկրի ազգային միասնականության և տարածքային ամբողջականության մասնակի կամ ամբողջական խախտումը»։ Այս միջազգային փաստաթղթում հաստատվում է, որ ըստ «Ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման սկզբունքի» «Ոչինչ չպետք է վավերացնի կամ խրախուսի ցանկացած գործողություն, որը մասնակի կամ ամբողջական խախտում է ինքնիշխան և անկախ պետությունների տարածքային ամբողջականությունը կամ քաղաքական միասնությունը, իր գործողություններում պահպանելով ժողովուրդների իրավահավասարության և ինքնորոշման սկզբունքը»։
No comments:
Post a Comment