03.11.2020
- Կարդա տեքստը, առանձնացրու պարզ նախադասությունները, վերլուծիր դրանք շարահյուսորեն։
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող «Պատանի» ալմանախում տպագրվում է Չարենցի առաջին բանաստեղծությունը:
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող-դերբայական դարձված
տպագրվում է-ստորոգյալ
բանաստեղծությունը-ենթակա
առաջին-որոշիչ
Չարենցի-հատկացուցիչ
լույս տեսնող-որոշիչ
«Պատանի»-որոշիչ
ալանախում-տեղի պարագա
1912թ․-ժամանակի պարագա
Թիֆլիսում-տեղի պարագա
— Բոբի՞կ պիտի ման գաս:
պիտի ման գաս-ստորոգյալ
բոբիկ-ձևի պարագա
- Բարդ նախադասությունների կողքին գրիր՝ քանի բաղադրիչ նախադասություն ունի և ինչ կապակցման միջոցներ կան։
- Գրառում արա Չարենցի կերպարի մասին՝ ելնելով իր ժամանակակիցների այս պատմածներից։
***
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող «Պատանի» ալմանախում տպագրվում է Չարենցի առաջին բանաստեղծությունը:-պարզ նախադասություն
Չարենցը շատ ընթերցասեր էր և օրվա մեծ մասը կարդում էր:-բարդ նախադասություն
Թեև Կարսը գավառական փոքր քաղաք էր, սակայն գրական-հասարակական կյանքը բավականին աշխույժ էր, որի վկայությունը գրախանութների, գրադարանների, տպարանների և զգալի թվով ուսումնական հաստատությունների առկայությունն էր:-բարդ նախադասություն
Ընկերներից մեկը մի հատկանշական դրվագ է հիշում Չարենցի մասին. «… Հայրը` Աբգար աղան, փող էր տվել, որ Եղիշեն կոշիկ առնի, իսկ որդին, առանց երկար-բարակ մտածելու, այդ գումարով գրքեր առած եկավ տուն:-բարդ նախադասություն։
— Տո, դու խելքդ հացի հետ ես կերե՞լ,— զայրացավ հայրը:-բարդ նախադասություն
— Բոբի՞կ պիտի ման գաս:-պարզ նախադասություն
Եղիշեն ձայն չհանեց, բայց հետո, երբ դուրս եկանք ու գնում էինք մեր տուն, ճանապարհին ասաց. -բարդ նախադասություն
— Լավ է մարդ ոտքից բոբիկ լինի, քան թե` խելքից»:-բարդ նախադասություն
***
Հրատարակչության բաժնի վարիչ Եղիշե Չարենցի աշխատասենյակ է մտնում մի գրող՝ թղթապանակը ձեռքին, և կատակել ցանկանալով՝ ասում է.-բարդ նախադասություն
— Մի՛ վախեցեք, մեջը ձեռագրեր չկան:-բարդ նախադասություն
— Բա ինչո՞ւ ես պտտեցնում այդ դատարկ թղթապանակը,- հարցնում է Չարենցը…-բարդ նախադասություն
— Պտտեցնում եմ, որովհետև մեջը լիքը հանճարեղ մտքեր կան,- շարունակում է կատակել գրողը:-բարդ նախադասություն
— Հանճարեղ մտքերը հանճարեղ գլուխներում են լինում, ոչ թե դատարկ թղթապանակներում,- պատասխանում է բանաստեղծը:-բարդ նախադասություն
***
Չարենցը շատ խիստ էր կենցաղում,- պատմում է գրող Խաժակ Գյուլնազարյանը,- հրաման էր տվել, որ ճանճերը սենյակ չմտնեն, բայց ճանճերը կարդալ չգիտեին ու պատուհանից էին մտնում:-բարդ նախադասություն
- Կարդա տեքստը, առանձնացրու պարզ նախադասությունները, վերլուծիր դրանք շարահյուսորեն։
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող «Պատանի» ալմանախում տպագրվում է Չարենցի առաջին բանաստեղծությունը:
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող-դերբայական դարձված
տպագրվում է-ստորոգյալ
բանաստեղծությունը-ենթակա
առաջին-որոշիչ
Չարենցի-հատկացուցիչ
լույս տեսնող-որոշիչ
«Պատանի»-որոշիչ
ալանախում-տեղի պարագա
1912թ․-ժամանակի պարագա
Թիֆլիսում-տեղի պարագա
— Բոբի՞կ պիտի ման գաս:
պիտի ման գաս-ստորոգյալ
բոբիկ-ձևի պարագա
- Բարդ նախադասությունների կողքին գրիր՝ քանի բաղադրիչ նախադասություն ունի և ինչ կապակցման միջոցներ կան։
- Գրառում արա Չարենցի կերպարի մասին՝ ելնելով իր ժամանակակիցների այս պատմածներից։
***
1912թ. Թիֆլիսում լույս տեսնող «Պատանի» ալմանախում տպագրվում է Չարենցի առաջին բանաստեղծությունը:-պարզ նախադասություն
Չարենցը շատ ընթերցասեր էր և օրվա մեծ մասը կարդում էր:-բարդ նախադասություն
Թեև Կարսը գավառական փոքր քաղաք էր, սակայն գրական-հասարակական կյանքը բավականին աշխույժ էր, որի վկայությունը գրախանութների, գրադարանների, տպարանների և զգալի թվով ուսումնական հաստատությունների առկայությունն էր:-բարդ նախադասություն
Ընկերներից մեկը մի հատկանշական դրվագ է հիշում Չարենցի մասին. «… Հայրը` Աբգար աղան, փող էր տվել, որ Եղիշեն կոշիկ առնի, իսկ որդին, առանց երկար-բարակ մտածելու, այդ գումարով գրքեր առած եկավ տուն:-բարդ նախադասություն։
— Տո, դու խելքդ հացի հետ ես կերե՞լ,— զայրացավ հայրը:-բարդ նախադասություն
— Բոբի՞կ պիտի ման գաս:-պարզ նախադասություն
Եղիշեն ձայն չհանեց, բայց հետո, երբ դուրս եկանք ու գնում էինք մեր տուն, ճանապարհին ասաց. -բարդ նախադասություն
— Լավ է մարդ ոտքից բոբիկ լինի, քան թե` խելքից»:-բարդ նախադասություն
***
Հրատարակչության բաժնի վարիչ Եղիշե Չարենցի աշխատասենյակ է մտնում մի գրող՝ թղթապանակը ձեռքին, և կատակել ցանկանալով՝ ասում է.-բարդ նախադասություն
— Մի՛ վախեցեք, մեջը ձեռագրեր չկան:-բարդ նախադասություն
— Բա ինչո՞ւ ես պտտեցնում այդ դատարկ թղթապանակը,- հարցնում է Չարենցը…-բարդ նախադասություն
— Պտտեցնում եմ, որովհետև մեջը լիքը հանճարեղ մտքեր կան,- շարունակում է կատակել գրողը:-բարդ նախադասություն
— Հանճարեղ մտքերը հանճարեղ գլուխներում են լինում, ոչ թե դատարկ թղթապանակներում,- պատասխանում է բանաստեղծը:-բարդ նախադասություն
— Բա ինչո՞ւ ես պտտեցնում այդ դատարկ թղթապանակը,- հարցնում է Չարենցը…-բարդ նախադասություն
— Պտտեցնում եմ, որովհետև մեջը լիքը հանճարեղ մտքեր կան,- շարունակում է կատակել գրողը:-բարդ նախադասություն
— Հանճարեղ մտքերը հանճարեղ գլուխներում են լինում, ոչ թե դատարկ թղթապանակներում,- պատասխանում է բանաստեղծը:-բարդ նախադասություն
***
Չարենցը շատ խիստ էր կենցաղում,- պատմում է գրող Խաժակ Գյուլնազարյանը,- հրաման էր տվել, որ ճանճերը սենյակ չմտնեն, բայց ճանճերը կարդալ չգիտեին ու պատուհանից էին մտնում:-բարդ նախադասություն
03.09.2020
Հայոց լեզու
- Վերլուծիր նախադասությունները շարահյուսորեն։
- Ընդգծված բառերը վերլուծիր նաև ձևաբանորեն։
դրված-դերբայ, հարակատար դերբայ, կրավորական սեռ, ածանցավոր
հազիվ-ձևի մակբայ
վերջապես-ժամանակի մակբայ
թողնելով-անորոշ դերբայ, գործիական հոլով, ներգործական սեռ, ածանցավոր
անկյունում-գոյական, ներգոյական հոլով, ա ներքին, եզակի
մոտ-կապ, հետադրություն
անշուք-ածական, հարաբերական
- Բարակ անձրևը իր միլիոնավոր մատներով թակում էր հոգնած զինվորների վերարկուները։
անձրևը-ենթակա
թակում էր-ստորոգյալ
բարակ-որոշիչ
իր-հատկացուցիչ
միլիոնավոր-որոշիչ
մատներով-միջոցի խնդիր
հոգնած-որոշիչ
վերարկուները-ուղիղ խնդիր
զինվորների-հատկացուցիչ
- Սեղանին դրված թույլ ճրագը հազիվ էր լուսավորում մռայլ սենյակի ծխոտ, սև պատերը։
ճրագը-ենթակա
լուսավորում էր-ստորոգյալ
սեղանին-տեղի պարագա
դրված-որոշիչ
թույլ-որոշիչ
հազիվ-ձևի պարագա
պատերը-ուղիղ խնդիր
սենյակի-հատկացուցիչ
ծխոտ, սև-որոշիչ
հազիվ-ձևի պարագա
- Վերջապես երիտասարդներն սկսեցին կամաց-կամաց դուրս գալ՝ այնտեղ թողնելով միայն ծերունիներին։
երիտասարդներն-ենթակա
սկսեցին դուրս գալ-ստորոգյալ
կամաց-կամաց-ձևի պարագա
վերջապես-ժամանակի պարագա
այնտեղ-տեղի պարագա
թողնելով-նպատակի պարագա
միայն-որոշիչ
ծերունիներին-ուղիղ խնդիր
- Գյուղի հեռավոր մի անկյունում՝ մի խումբ ծառերի մոտ կար մի անշուք խրճիթ։
խրճիթ-ենթակա
կար-ստորոգյալ
մի խումբ-որոշիչ
մի անշուք-որոշիչ
գյուղի-հատկացուցիչ
անկյուն-տեղի պարագա
հեռավոր-որոշիչ
ծառերի մոտ-տեղի պարագա
3. Լրացրու բաց թողած տառերը, կետադրիր։
Տեքստ
Արդեն երկուսուկես դարից ավելի է ինչ Իտալիայում՝ Վենետիկի Սուրբ Ղազար կղզում, հիմնադրվել է հայկական հոգևոր մի կենդրոն՝ Մխիթարյան միաբանությունը, որն իր վրա բևեռված է պահում քաղաքակիրթ աշխարհի ուշադրությունը։ Հայրենի ժողովրդի լուսավորության և մշակույթի զարգացման գործին մատուցած իր աներկբա ծառայություններով այդ ուխտը մի հրաշալի կաճառ է և արդարև պատիվ է բերում մեր ժողովրդին այս միաբանության սրբակյաց եղբայրների բարեկրթությունը անկեղծ նվիրվածությունը բարձր արժանիքներն ու առաքինությունները սքանչելիորեն ներդաշնակված էին և աշխարհիկ մարդուն համակում էին այն հավատով թե նույնիսկ այս կյանքում կա մի ուրիշ ավելի լավ կյանք։
Սուրբ Ղազարի միաբանությամբ զմայլված են եղել շատ ճանապարհորդներ։ Իսկ անգլիացի հանճարեղ բանաստեղծ Ջորջ Բայրոնի հետաքրքրությունն ու հիացումը ոչ թե ճամփորդական պատահական այցելության արդյունք էին այլ տևական համակեցության ու համագործակցության արգասիք։
03.04.2020
1.
Շարահյուսորեն վերլուծիր
տրված նախադասությունները և կետադրիր։
Ճշմարտախոսության իր սկզբունքն այս անգամ էլ ամրապնդեց իր ունեցած արիությունը։
Սկզբունքն – ենթակա
Ամրապնդեց – ստորոգյալ
Իր – հատկացուցիչ
Ճշնարտախոսության – հատկացուցիչ
Այս անգամ էլ – ժամանակի պարագա
Արիությունը – ուղիղ խնդիր
Իր – հատկացուցիչ
Ունեցած – որոշիչ
·
Այդ հուշակոթողին մոտենալիս օդը դառնում է
թափանցիկ ու զով։
Օդը – ենթակա
Դառնում է – ստորոգյալ
Թափանցիկ – որոշիչ
Զով – որոշիչ
Հուշակոթողին – հանգման խնդիր
Այդ – որոշիչ
Մոտենալիս – պատճառի պարագա
·
Մի առավոտ Անդրանիկը Երվանդին ուղարկեց
կայազորի պետի մոտ՝ իրենց ձիերը տեսնելու։
Անդրանիկը – ենթակա
Ուղարկեց – ստորոգյալ
Մի – որոշիչ
Առավոտ – ժամանակի պարագա
Կայազորի – հատկացուցիչ
Պետի մոտ – տեղի պարագա
Իրենց – հատկացուցիչ
Ձիերը – ուղիղ խնդիր
Երվանդին – հանգման խնդիր
Տեսնելու – նպատակի պարագա
·
Լիովին սթափվեց տեսնելով Միքայելին։
Սթափվեց – ստորոգյալ
Լիովին – ձևի պարագա
Տեսնելով – միջոցի խնդիր
Միքայելին – հանգման խնդիր
·
Բանախոսելու եկածներն ահից
դողում էին։
Եկածները – ենթակա
Դողում էին – ստորոգյալ
Ահից – պատճառի պարագա
Բանախոսելու – հատկացուցիչ
·
Հիմա էլ պարզ ու պայծառ հիշում եմ մեր
սարերի՝ հազարամյակների ոտնահետքերն իրենց վրա կրող, ոլոր-մոլոր
ճամփաներն ու թեք կածանները։
Հիշում եմ – ստորոգյալ
Պարզ – ձևի պարագա
Պայծառ – ձևի պարագա
Մեր – հատակացուցիչ
Սարերի – հատկացուցիչ
Հազարամյակների ոտնահետքերն իրենց վրա կրող – որոշիչ
Ոլոր-մոլոր – որոշիչ
Ճամփաները – ուղիղ խնդիր
Թեք – որոշիչ
Կածանները – ուղիղ խնդիր
·
Նա չէր լսում դպրոցից տուն վերադարձող երեխաների
աղմուկը։
Նա – ենթակա
Չէր լսում – ստորոգյալ
Դպրոցից – տեղի պարագա
Տուն – տեղի պարագա
Երեխաների – հատկացուցիչ
Վերադարձող – որոշիչ
Աղմուկը – ուղիղ խնդիր
·
Նույնիսկ Նապոլեոնը հաճախ նեղն էր ընկնում՝ ելքի
բացակայությունն ըմբռնելով։
Նապոլեոնը – ենթակա
Նեղն էր ընկնում – ստորոգյալ
Հաճախ – չափի պարագա
Ելքի – հատկացուցիչ
Բացակայությունը – ուղիղ խնդիր
Ըմռբնելով – միջոցի խնդիր
·
Ամրոցը լեռան կրծքին
կառչած հրվանդանի վրա է։
Ամրոցը – ենթակա
Վրա է – ստորոգյալ
Լեռան – հատկացուցիչ
Կրծքին – հանգման խնդիր
Կառչախ – որոշիչ
Հրվանդանի – հատկացուցիչ
·
Երկվորյակները միմյանցից բոլորովին
չզանազանվելու չափ նման էին։
Երկվորյակները – ենթակա
Նման էին – ստորոգյալ
Չզանազանվելու չափ – չափի պարագա
Բոլորովին – ձևի պարագա
Միմյանցից – պատճառի պարագա
·
Հիշենք նաև Չինգիզ Այթմատովի հիշողությունը կորցրած հերոսին։
Հիշենք – ստորոգյալ
Չինգիզ Այթմատովի – հատկացուցիչ
Հիշողությունը – ուղիղ խնդիր
Հերոսին – հանգման խնդիր
Կորցրած – որոշիչ
·
Անցյալի ավանդներից գրողի հրաժարվելը հաճախ
մահացու է լինում արվեստի մեջ։
Հրաժարվելը – ենթակա
Լինում է – ստորոգյալ
Մահացու – ձևի պարագա
Հաճախ – չափի պարագա
Գրողի – հատկացուցիչ
Անցյալի – հատկացուցիչ
Ավանդներից – պատճառի պարագա
Արվեստի մեջ – տեղի պարագա
·
Պատմության փորձը մեզ շատ է անհրաժեշտ՝ ներկան
գնահատելու և գալիք ճանապարհներն ավելի հստակ տեսնելու համար։
Փորձը – ենթակա
Անհրաժեշտ է – ստորոգյալ
Պատմության – հատկացուցիչ
Մեզ – հատկացուցիչ
Շատ – չափի պարագա
Ներկան գնահատելու և գալիք ճանապարհներն ավելի հստակ տեսնելու համար – նպատակի
պարագա
2. Ընդգծված բառերը վերլուծիր նաև ձևաբանորեն։
Իր – անձնական դերանուն, երրորդ դեմք, սեռական, եզակի
Արիությունը – գոյական, եզակի, ա ներքին, ուղղական
Ձիերը – գոյական, հայցական, հոգնակի, ու արտաքին
Եկածները – գոյական, ուղղական, հոգնակի, ի արտաքին
Հիշում եմ – բայ, սահմանական եղանակ, անկատար ներկա, առաջին դեմք, եզակի,
ներգործող, պարզ
Թեք – ածական, որակական, դրական
Չէր լսում – սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի,
ներգործող, պարզ
Տուն – գոյական, հայցական, եզակի, ա ներքին
Վերադարձող – ենթակայական դերբայ
Լեռան – գոյական, սեռական, եզակի, ան արտաքին
Միմյանցից – փոխադարձ դերանուն, բացառական հոլով
Հիշենք – ըղձական ապառնի, առաջին դեմք, հոգնակի, ներգործող, պարզ
Կորցրած – հարակատար դերբայ
03.02.2020
Դերբայական Դարձված։ Դերբայական դարձվածների պաշտոնը և կետադրությունը։
- Գտիր անցած դասի տեքստից դերբայական դարձվածները, որոշիր դրանց շարահյուսական պաշտոնը։
Հազար չորս հարյուր հիսունմեկ թվականի փետրվարի հինգին Փոքր Ասիա ուղարկված(որոշիչ) ծպտյալ սուրհանդակը սուլթան Մուրադի ավագ որդուն՝ քսանմեկամյա Մահմուդին, բերում է հոր մահվան լուրը: Որքան էր սպասել Մահմուդը այդ երջանիկ պահին, անրջել այդ օրը: Իր խորհրդականներին և մերձավորներին ոչ մի խոսք չասելով(ձևի պարագա)՝ խորամանկ, եռանդուն իշխանը թռչում է նժույգին և քառատրոփ սուրում հոր պալատը՝ կանխելու ամեն ոտնձգություն գահի նկատմամբ(նպատակի պարագա): Արյունակից հնարավոր մրցակիցներին նախապես մեջտեղից վերացնելու համար()նպատակի պարագա նա հրամայում է լողարանում խեղդել անչափահաս եղբորը, որից հետո նա այն աշխարհ է ուղարկում նաև վարձու մարդասպանին: Նստելով գահին(ժամանակի պարագա) ՝ նա ծրագրում է նախ և առաջ գրավել Կոստանդնուպոլիսը՝ երբեմնի հզոր Բյուզանդիայի մայրքաղաքը: Այո, դժվար կլինի կործանելը, բայց Մահմուդի համար անկարելի ոչինչ չկա: Որպես հմուտ հոգեբան՝ գիտեր ինչով կարող է բորբոքել հսկայական բանակի մարտերում թրծված ոգին:
- Տրված նախադասությունների մեջ գտիր դերբայական դարձվածները։ Բացատրիր կետադրությունը կամ դրա բացակայությունը։
2․ Խեղճացած այս պարոնը(նախադաս որոշիչ) մի՞թե երեկ հարթակից հոխորտացողը չէ։
3․ Քո որոնածը ես չեմ, անշուշտ։
4․ Այս իշանիկն էլ ահա կղանկանա հաճոյանալ Արշակին՝ նրա արքունիքներում պաշտոն ստանալու համար(դնում ենք բութ, որովհետև դերբայական դարձված է)։
5․ Գունավոր բծերով սփռոց հիշեցնող քարտեզի վրա նշված էին պատերազմի ուղիները։
6․ Ես ուզում եմ ավելի շատ նորածինների լույս աշխարհ գալը։
7․ Անդրանիկի հանձնարարականով Լևոնն ամեն օր գնում էր կայարան՝ օրվա նորություններն իմանալու։
8․ Խաչքարերի անտառը երևի Վարդանանց նահատակներն են՝ քարացումից ասես կենդանացած։
9․ Արդյոք ինքը հանցանք չի՞ գործում մարդու նկատմամբ՝ նրան դնելով այդ դժվարին ուղու վրա։
10․ Հավատքի զգացողությունը նրանց դրդում է աշխարհն ազատել անհավատների տիրապետությունից։
No comments:
Post a Comment